Θαργήλια

• Στις έξη και επτά του αττικού μήνα Θαργηλιώνος, ημέρες που εθεωρούντο «γενέθλιες» του Θεού Απόλλωνος και της Θεάς Αρτέμιδος, εωρτάζονταν στην πόλη των Αθηνών τα «Θαργήλια», που ήταν πανάρχαιες ευχαριστήριες και καθαρτικές τελετές προς τιμή των δύο θεοπαίδων της Λητούς και του Διός. Η διήμερη εορτή ξεκινούσε με τη μεταφορά της συγκομιδής στο σπίτι και το ζύμωμα και ψήσιμο των «θαργήλων», των πρώτων δηλαδή καρβελιών της χρονιάς που την επόμενη ημέρα προσφέρονταν στους Θεούς. Ακολουθούσαν θυσίες λευκών προβάτων και ολοσχερής καθαρμός της πόλης. Τα «Θαργήλια» εθεωρούντο εορτασμός γενεθλίων των δύο Θεών αλλά και ίσως (τουλάχιστον κατά τον σχολιαστή του Αριστοφάνους) ένας εορτασμός προς τιμή του Θεού Ηλίου και των Ωρών. Τα παλαιά χρόνια, η κάθαρση της πόλης συμπεριελάμβανε στις έξη του Θαργηλιώνος και περιφορά ζεύγους «φαρμακών», δηλαδή δύο ήδη καταδικασμένων σε θάνατο καταδίκων, ενός άνδρα και μιας γυναίκας, που έπαιζαν το ρόλο των «αποδιοπομπαίων». Οι «φαρμακοί» (ταϊσμένοι για πολλούς μήνες με τα καλύτερα τρόφιμα και δημοσία δαπάνη) που περιφέρονταν στολισμένοι με ιερά ενδύματα και στεφάνια σύκων στους δρόμους της πόλης με συνοδεία αυλών για να «απορροφήσουν» κάθε μίασμα, αρχικά συνηθιζόταν να φονεύονται, ενώ αργότερα καθιερώθηκε το να εκδιώκονται απλώς βίαια έξω από τα τείχη. Οι εορτασμοί έκλειναν με κυκλικούς χορούς ανδρών, μικρές εκδρομές στους αγρούς και αγώνες με έπαθλο χάλκινο τρίποδα, σύμβολο του Θεού Απόλλωνος. Ως ευχαριστήρια προσφορά για την ευφορία της γης, γινόταν αναίμακτη θυσία προς τιμή των Θεών Απόλλωνος και Αρτέμιδος, με τους «θαργήλους», δηλαδή με τους πρώτους άρτους όπως προείπαμε, παρασκευασμένους από την καινούρια σοδειά (όπως και οι λεγόμενοι «θαλύσιοι» της αντίστοιχης εορτής). «Θαργήλια» εωρτάζονταν και σε άλλες πόλεις, συνήθως αποικίες των Αθηναίων ή άλλων Ιώνων, λ.χ. σε Κολοφώνα, Άβδηρα, Μασσαλία, Μίλητο κ.ά.
  

  Βιβλιογραφία:

  Εορτές και Ιεροπραξίες των Αρχαίων Ελλήνων ~ Βλάσης Γ. Ρασσιάς