Θεά Ήρα

«ΨΥΧΟΤΡΟΦΟΥΣ ΑΥΡΑΣ ΘΝΗΤΟΙΣ ΠΑΡΕΧΟΥΣΑ ΠΡΟΣΗΝΕΙΣ»

Η «Παμβασίλεια» Ήρα, είναι μία πανάρχαια, «αυτόχθων», αλλά και κάπως πολύπλοκη Ελληνίδα Θεά. Σύμφωνα με διάφορες απόψεις, το όνομά της ετυμολογείται από τη λέξη «ερατή», ή  «αήρ» (με αναγραμματισμό) ή «Έρα» (δηλαδή γη). Είναι η Θεά του Στοιχείου της Γης –«ΗΡΗ ΦΕΡΕΣΒΙΟ» το ονομάζει ο Εμπεδοκλής-, χωρίς ωστόσο να είναι αυτή η ίδια η Γη (η οποία ως «σώμα» προσωποποιείται από την Ρέα / Γαία, αρχικά συμπαντική έδρα εκδήλωσης του Κόσμου που μετέπειτα περιορίστηκε στα γήϊνα μεγέθη, και ως «δύναμις» από τη  Θεά Δήμητρα (Γη-Μητέρα). Επίσης, είναι και Θεά του Αέρα, δίχως ωστόσο να’ναι Ουρανός. Πρόκειται  ουσιαστικά  για ένα γεμάτο γλυκύτητα αλλά παντοδύναμο διάμεσο, ανάμεσα  στον ουράνιο κόσμο και στα γήινα πράγματα και δεν έχει «σεληνιακό» χαρακτήρα όπως λ.χ.  η θεά June των Ρωμαίων.

Είναι η Βιόσφαιρα της Γης και η Αερόσφαιρα της (δηλαδή η ατμόσφαιρά της –«ΟΜΒΡΩΝ ΜΗΤΗΡ ΚΑΙ ΑΝΕΜΩΝ ΤΡΟΦΟΣ»-, ο αέρας που τα φυτά και τα ζώα επί γης αναπνέουν), κοντολογής η επί γης εκδήλωση της Ζωής («ΨΥΧΟΤΡΟΦΟΥΣ ΑΥΡΑΣ ΘΝΗΤΟΙΣ ΠΑΡΕΧΟΥΣΑ ΠΡΟΣΗΝΕΙΣ»). Ο Ζευς τυπικά μόνον την εξουσιάζει, αφού ουσιαστικά χρειάζεται πάντα την έγκρισή της για να κάνει ο,τιδήποτε, και αποφεύγει συστηματικά τις όποιες διαμάχες και συγκρούσεις με αυτήν («Ιλιάδα», 517-23): Δίχως τον κόσμο των γήινων πραγμάτων, δεν μπορεί να πραγματωθεί η Θέληση των Θεών. Στους Θεούς Δία και Ήρα, γίνονται συχνά κοινές επικλήσεις και θυσίες, εξαιτίας της μεγάλης επιρροής που ασκεί η δεύτερη πάνω στον πρώτο (έχουμε συλλατρεία τους στο Αραχναίο όρος, στο Άργος, τη Λιβαδειά, την Καρία, την Κύπρο κ.α.). Στις ανθρώπινες κοινωνίες, η Θεά προστάτις του πιο ιερού από τα λεγόμενα «γήινα» πράγματα, της «δια του γάμου» κοινωνίας («Ήρα Γαμήλιος», στην οποία η νύφη αφιέρωνε τα κομμένα μαλλιά της), ιδίως μάλιστα όπως αυτή βλέπεται μέσα από τα μάτια της Γυναίκας, του Θηλυκού, του οποίου και αποτελεί την κατ’εξοχήν προστάτιδα. Είναι επίσης και Θεά έφορος και προστάτις της γέννας. Χαρακτηριστικό είναι πως όταν θυσίαζαν υπέρ της Ήρας Γαμηλίας, συμβολικά  δεν προσέφεραν ποτέ την χολή του «σφάγιου», για να είναι έτσι.. δίχως πίκρες η έγγαμος ζωή.

Απεικονίζεται με τη μορφή γυναίκας που ακτινοβολεί ευγένεια και ομορφιά. Σύμβολό της το βασιλικό σκήπτρο με έναν κούκο να κάθεται στη λαβή, αλλά και οι σειρήνες (σύμβολα των γυναικείων θελγήτρων). Ιερά της πλάσματα η αγελάδα, το (λευκό) βόδι, το παγώνι (που η ουρά του συμβολίζει τον αστερόεντα ουρανό), ο κούκος (σύμβολο της γαμήλιας ζωής), το λελέκι, το γεράκι, ο  κολοιός, η νήσσα, η χήνα και ο γύπας, συνήθη «ιερεία» της νεαρές δαμάλεις, λευκά αρνιά και αίγες, ιερά φυτά της το δίκταμο, ο κρίνος και η παπαρούνα, ιερό δένδρο της η ροδιά –που οι καρποί της συμβολίζουν τη συζυγική αγάπη και γονιμότητα- και ιερό της χρώμα το σμαραγδένιο πράσινο (ευημερία, αναπαραγωγή, ευγένεια) και το γαλάζιο (πίστη, αφοσίωση).

Βλάσης Γ. Ρασσιάς - «Περί των Πατρώων Θεών», τόμος πρώτος