Μυθολογικό Εργαστήρι για παιδιά

Μυθολογικό Εργαστήρι

Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να διευρύνει την παιδεία του με τρόπο ευχάριστο και δημιουργικό ερχόμενο σε επαφή με το μύθο και την ελληνική παράδοση.

Ο μύθος είναι πιο σημαντικός και πιο πρωταρχικός από το παραμύθι, κι αυτό επειδή πάντοτε μέσα από το μύθο τα παιδιά μυούνται στις μεγάλες και δύσκολες αλήθειες του κόσμου και της ζωής. Ο μύθος είναι ο δρόμος που οδηγεί στην ενηλικίωση. Και αυτή είναι μια αλήθεια που οι αρχαίες κοινωνίες κατείχαν πολύ καλά και στην οποία οφείλουν πολλά από τα θαυμαστά τους επιτεύγματα.

Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να «πολεμήσει» μαζί με τον Ηρακλή λερναίες ύδρες και στυμφαλίδες όρνιθες, να «αντιμετωπίσει» μαζί με τον Θησέα τον Μινώταυρο και να ταξιδέψει με τους αργοναύτες… Δώστε του την ευκαιρία να μάθει, μέσα από την αμεσότητα του μύθου, πως η ζωή απαιτεί αγώνα και θάρρος. Θάρρος, όμως, συνδυασμένο με λογική σκέψη, εξυπνάδα και γνώση.

Είναι πρωταρχικής σημασίας το παιδί να έρθει σε επαφή με τη μυθολογία της χώρας του από τα πρώτα του ήδη χρόνια. Όλες οι χώρες, όλοι οι λαοί έχουν πίσω τους μια πλούσια μυθολογία και η ελληνική συμβαίνει να είναι η πλουσιότερη. Είναι σημαντικό το παιδί να μάθει τη μητρική του γλώσσα ακούγοντας τους μύθους της χώρας του.
Ακούγοντας το παιδί τις ιστορίες των ηρώων της μυθολογίας μας, του Ηρακλή, του Ιάσονα, του Θησέα και όλων των άλλων, οδηγείται με σίγουρα βήματα στην κατάκτηση, από πολύ νωρίς, κάποιων πολύ σημαντικών δεξιοτήτων που του είναι απαραίτητες τόσο για τη σχολική του επιτυχία όσο και για τη γενικότερη επιτυχία και ευημερία του στη ζωή. Οι δεξιότητες αυτές πιο συγκεκριμένα, είναι:

Το παιδί προετοιμάζεται για την ενηλικίωση, ακολουθώντας τους ήρωες στους άθλους τους. Μοιράζεται μαζί τους την ευθύνη αυτών των άθλων – που κατά κανόνα έχουν όφελος για ολόκληρη την κοινότητα, όπως για παράδειγμα ο φόνος του Μινώταυρου από τον Θησέα ή του Ερυμάνθιου κάπρου από τον Ηρακλή. Ο Θησέας έπρεπε να σηκώσει το βράχο ώστε να γίνει άξιος ν’ αποκτήσει το σπαθί (σύμβολο ενηλικίωσης, αφού ο ήρωας ήταν πια έτοιμος για τον πόλεμο αλλά και τον αγώνα της ζωής) και τα σανδάλια (σύμβολο αυτονομίας αφού με αυτά θα έπαιρνε πια τον δικό του δρόμο στη ζωή) στα δεκάξι του χρόνια. Όχι στα τριάντα εννέα!

Το παιδί μαθαίνει να μη φοβάται και πάνω απ’ όλα να μη φοβάται την ίδια τη ζωή παρακολουθώντας τον αγώνα των ηρώων που στάθηκαν ολομόναχοι απέναντι σ’ όλα αυτά τα εμπόδια και κατόρθωσαν να τα ξεπεράσουν.

Το παιδί μαθαίνει να έχει στη ζωή του ενάρετα πρότυπα. Μαθαίνει από πολύ νωρίς –και γι’ αυτό κατανοεί πιο καλά- τους κανόνες του δίκαιου παιχνιδιού, την αξία του να εργάζεσαι για το κοινό καλό, όπως και την αξία του μέτρου στη ζωή. Μέσα από τη μυθολογία μαθαίνει, ακόμη, και μάλιστα με τρόπο άμεσο και ξεκάθαρο, πόσο καταστροφική μπορεί να είναι η ύβρις.

Το παιδί μαθαίνει να «βάζει ψηλά τον πήχη». Να μην ικανοποιείται με τη μετριότητα στη ζωή του. Να ζητά πολλά από τον εαυτό του κυρίως και από τους άλλους κατ’ επέκταση.

Το παιδί μαθαίνει να βάζει στόχους και να ενεργεί μεθοδικά για να τους πετύχει. Βήμα – βήμα ολοκλήρωσε τους δώδεκα άθλους του ο Ηρακλής όπως και με εξυπνάδα, θάρρος αλλά και καλό σχεδιασμό από την αρχή ξεκίνησε ο Ιάσονας την Αργοναυτική Εκστρατεία.

Το παιδί μαθαίνει να έχει συγκροτημένη σκέψη, επειδή και ολόκληρη η μυθολογία είναι μια συγκροτημένη ενότητα. Αν τη δούμε στην ολότητά της, όχι δηλαδή σαν μια «συλλογή από διηγήσεις» αλλά σαν μια ενιαία αφήγηση, δεν μπορούμε παρά να θαυμάσουμε το πόσο συγκροτημένη είναι αυτή η αφήγηση. Από την αρχή, οι μελετητές των μυθολογιών όλων των λαών –κυρίως όμως της ελληνικής μυθολογίας- στέκονταν έκπληκτοι μπροστά σ’ αυτό το γεγονός• πώς πλέκονται μεταξύ τους οι (τόσο πολύπλοκες) γενεαλογίες των ηρώων, πώς άλλοτε συναντιούνται και άλλοτε χωρίζουν οι δρόμοι τους, έτσι ώστε τελικά να προκύπτει μια μεγάλη ενιαία αφήγηση, αυτό που ονομάζουμε σήμερα μυθολογία! Γι’ αυτό ακριβώς, όσο περισσότερους μύθους γνωρίζει το παιδί από τα πρώτα ήδη χρόνια της ζωής του τόσο περισσότερο ωφελείται από τη συγκροτημένη δομή της μυθολογίας, ώστε να θεμελιώσει και ν’ αναπτύξει τη δική του συγκροτημένη σκέψη. Έτσι, η γνώση της μυθολογίας θα βοηθήσει το παιδί ακόμη και στα μαθηματικά!

Όλα αυτά τα θηρία και τα τέρατα με τα οποία πάλεψαν οι ήρωες και τα νίκησαν, έχουν μια πολύ ιδιαίτερη σημασία. Ασφαλώς και δεν υπάρχουν τέρατα με πολλά κεφάλια, όμως, όλα αυτά τα τέρατα που νίκησαν οι ήρωες είναι στην ουσία οι ίδιες μας οι αδυναμίες και οι ατέλειές μας ή τα κακώς κείμενα της κοινωνίας που πρέπει ν’ αλλάξουν. Και το μεγαλύτερο τέρας από όλα: ο φόβος.
Πάνω απ’ όλα όμως και πριν απ’ όλα είναι αυτό που, πρώτος στην ιστορία, με τρόπο ξεκάθαρο και αξία διαχρονική στους αιώνες και τις χιλιετίες του ανθρώπου πάνω στη γη, διακήρυξε ο μύθος του Ηρακλή: ο θρίαμβος της Αρετής έναντι της Κακίας.
Γι’ αυτό ο μύθος για τον Ηρακλή που συναντά την Αρετή («μύθος» στα αρχαία ελληνικά σημαίνει «λόγος» και για τους αρχαίους Έλληνες ο λόγος είναι συχνά συνώνυμο της «αλήθειας») είναι από τους πρώτους που πρέπει να γνωρίσει το παιδί, από τα πρώτα του ήδη χρόνια.
Η συνάντηση του Ηρακλή με την Αρετή στο πιο δύσκολο από τα σταυροδρόμια της ζωής είναι μια από τις σημαντικότερες στιγμές της Ελληνικής Μυθολογίας. Και βοηθά επιπλέον το παιδί να αναπτύξει πολύ σημαντικές δεξιότητες, όπως τη δύναμη της θέλησης, την αυτοπεποίθηση και το θάρρος της γνώμης του. Και με αυτή την όμορφη ιστορία θα ξεκινήσουμε το ταξίδι μας στην μυθολογία….
Η επαφή με τη μυθολογία από τα πρώτα ήδη χρόνια της ζωής του ενισχύει την κοινωνικότητα του παιδιού και το οδηγεί στο δρόμο της αυτογνωσίας.

Και από τους μύθους των ηρώων συνεχίζουμε με τους μύθους για τους θεούς. Από τους μύθους για τους θεούς, το παιδί θα διδαχτεί τον κύκλο της φύσης όπως, για παράδειγμα, από τον μύθο της Δήμητρας και της Περσεφόνης. Θα διδαχτεί ακόμη και την ιστορία του σύμπαντος όπως, για παράδειγμα, από τους μύθους για τις γεννήσεις των θεών ή από την Τιτανομαχία που ίσως και να αντικατοπτρίζει το ίδιο το συμβάν της «Μεγάλης Έκρηξης». Με τους μύθους θα συνδυάσουμε διάφορες δραστηριότητες που θα κάνουμε μαζί με το παιδί!
Έχοντας μάθει, από την προσχολική ήδη ηλικία και το νηπιαγωγείο, ν’ αγαπά και ν’ αποζητά τη γνώση και έχοντας ήδη ασκηθεί στην τέχνη της συγκέντρωσης, το παιδί θα ξεκινήσει ομαλά και με άριστη προοπτική τη φοίτησή του στο σχολείο. Άλλωστε, η δίψα για γνώση είναι έμφυτη στον άνθρωπο, από την πρώτη στιγμή. Αυτό λοιπόν που απομένει να γίνει είναι να καλλιεργηθεί η γνώση μέσα στο παιδί. Ο σπόρος είναι ήδη εκεί!!

Στο παιδικό μυθολογικό εργαστήρι θα ασχοληθούμε με τη μυθολογία, τη ζωγραφική, το θέατρο κ.ά. Θα επισκεφτούμε μαζί με τα παιδιά Μουσεία όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, το Μουσείο Γουλανδρή κ.ά. Θα μάθουμε τον τρόπο ζωής των αρχαίων Ελλήνων, τα σκεύη και τα αγγεία. Θα διδαχτούν αρχαία Ελληνικά μέσα από το παιχνίδι.

Ας δώσουμε στη νέα γενιά λοιπόν μία επιπλέον ώθηση να πάει ψηλά, όλο και πιο ψηλά και με σύνεση να πετάξει κοντά στον ήλιο, τόσο κοντά που να μην της κάψει τα φτερά.

Υπεύθυνη Προγράμματος: Πετρή Έλενα

Σύμβουλοι Προγράμματος: Αιμιλία Ματθέ, φιλόλογος, απόφοιτη Φιλοσοφικής & Νομικής Σχολής Αθηνών
υπ. Δρ. Γιάννης Μπαντέκας, Γεωλόγος του Πανεπιστημίου Αθηνών
Δρ. Ουρανία Τουτουντζή, κοινωνιολόγος, διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, συγγραφέας (παιδική λογοτεχνία – φιλοσοφικά δοκίμια)

Συντελεστές: Σοφία Βλαχούλη, σπ. Τμήματος Κοινωνιολογίας, Παντείου Πανεπιστημίου
Μυρσίνη Σπέγη, αρχαιολόγος
Γαλήνη Μπενετάτου, θεατρολόγος